Op 1 januari 2024 is de nieuwe Omgevingswet ingegaan. Deze wet is bedoeld om alle regelgeving voor ruimtelijke ontwikkelingen te vereenvoudigen en samen te voegen. Het bundelt bestaande wetten op het gebied van bouwen, milieu, waterbeheer, ruimtelijke ordening en natuur. Zo maakt de wet het mogelijk om met één omgevingsvergunning zowel te kunnen slopen, kappen als bouwen. Iets waar voorheen meerdere vergunningen voor nodig waren. Met deze nieuwe wet moeten procedures rondom vergunningen eenvoudiger worden. Ook krijgen alle gemeenten één omgevingsplan. Nu gelden in een gemeente vaak tientallen, verschillende bestemmingsplannen.
Of het allemaal ook echt eenvoudiger is geworden, daar gaat deze blog niet over. Het gaat wel over een ‘work around’. Die is gemaakt omdat het nog knap ingewikkeld is om software te maken voor een eenvoudig principe: één omgevingsplan per gemeente. Toen de Omgevingswet werd ingevoerd, konden (en kunnen) veel gemeenten nog geen wijzigingen doorvoeren in hun omgevingsplan. Tenminste, niet op een manier die voldoet aan de nieuwste standaarden en waarmee tegelijkertijd aan verschillende wijzigingen van het omgevingsplan kan worden gewerkt. In eigenlijk alle gevallen moest (en vaak moet) ook nog uitgewerkt worden hoe de gemeenten hun omgevingsplan willen opbouwen. Ook is het werken met de nieuwe wet nog geen vanzelfsprekendheid. Het is wennen.
Overgang met het TAM-omgevingsplan
Als je een nieuw bedrijventerrein wilt ontwikkelen of een voormalig agrarisch erf een nieuwe functie wilt geven, was daar eerder meestal een bestemmingsplanwijziging nodig. Nu is dat een wijziging van het omgevingsplan. Maar als je die voorlopig nog niet even kan maken, dan heb je een probleem. Dat zou funest zijn voor initiatiefnemers die verder willen met hun plan, maar ook voor gemeenten die vaak willen dat er woningen gebouwd worden of dat storende bebouwing een nieuwe invulling krijgt.
Bij de invoering van de Omgevingswet werd dit probleem al gesignaleerd. Gelukkig is er een manier bedacht om de overgang soepeler te laten verlopen: het TAM-omgevingsplan. TAM staat voor: ‘Tijdelijke Alternatieve Maatregel’. Het TAM-omgevingsplan helpt om bestaande plannen en regels om te zetten naar digitaal toegankelijke en toepasbare regels, die voldoen aan de eisen van de nieuwe Omgevingswet. Het houdt in dat er, in juridische zin, een wijziging van het omgevingsplan wordt gemaakt. Die wijziging wordt echter gemaakt met dezelfde software als waarmee bestemmingsplanwijzigingen werden gemaakt. Visueel lijkt het dus sterk op een bestemmingsplan, maar in feite wordt er een hoofdstuk(je) aan het omgevingsplan van de gemeente toegevoegd. Dit maakt het mogelijk om het omgevingsplan te wijzigen voor een concrete ontwikkeling, zonder dat het al helemaal aan de nieuwste standaarden en nieuw manier van werken moet voldoen. Ook bij Teus’ Advies werken we aan verschillende TAM-omgevingsplannen, zodat de transitie van de oude wetgeving naar de nieuwe Omgevingswet soepeler verloopt.
Het TAM-omgevingsplan helpt om bestaande plannen en regels om te zetten naar digitaal toegankelijke en toepasbare regels, die voldoen aan de eisen van de nieuwe Omgevingswet.
TAM-omgevingsplan in de praktijk
In het buitengebied van de gemeente Scherpenzeel zijn we momenteel bijvoorbeeld bezig met het maken van een TAM-omgevingsplan voor een – voorheen – agrarische locatie. De eigenaar van het perceel is gestopt met zijn agrarische bedrijf en wil de agrarische bestemming van de locatie af hebben. Hij wil graag een burgerwoning van de bedrijfswoning maken. Ook wil hij zijn caravanstalling graag behouden. Voor deze stalling moet een bedrijfsbestemming komen, voor de woning een woonbestemming. We maken, door middel van een TAM-omgevingsplan, een voorstel voor de gemeente. Samen kijken we dan hoe we dit plan inrichten. Eigenlijk geef je het ‘ouderwetse’ bestemmingsplan met het TAM omgevingsplan zó vorm dat het voldoet aan de nieuwe Omgevingswet.
Pionieren
We hebben dit jaar al vaker mogen werken aan TAM-omgevingsplannen. Maar voor veel gemeenten is deze manier van werken nieuw. Er is geen vast format. Voor veel gemeenten is het daarom even ‘zoeken’ naar de manier die het beste bij hun past. Dit zien we bij de gemeente Scherpenzeel. Het is voor hen pionieren hoe je het plan op de nieuwe manier moet maken. Een project als deze is voor hen dan een goede proefcasus. Omdat wij dit jaar al voor meer gemeentes op deze manier hebben gewerkt, kunnen we ze daar uitstekend bij helpen. In overleg zoeken we naar de beste manier die aansluit bij het beleid en de wensen van de gemeente én die de plannen van de initiatiefnemer richting realisatie brengt.
